
Niedobór żelaza u dziecka i noworodka.
Bardzo ważne jest, aby dziecko miało dostarczaną w diecie odpowiednią ilość żelaza.
Żelazo potrzebne jest do produkcji krwinek czerwonych.
Niedobór żelaza prowadzi do anemii.
Żelazo jest także niezbędne do prawidłowego funkcjonowania mięśni oraz wielu enzymów obecnych w organizmie człowieka.
Jakie mogą być objawy niedoboru żelaza u niemowląt?
- zaburzenia snu
- pogorszenie apetytu
- blada skóra
- szybszy oddech
- częstsze infekcje
- drażliwość
Gdy już mamy do czynienia z anemią z niedoboru żelaza dodatkowo możemy zaobserwować:
- osłabienie
- zahamowanie wzrostu i rozwoju
- łatwe męczenie się
Które dzieci są szczególnie narażone na wystąpienie niedoboru żelaza?
- dzieci przedwcześnie urodzone oraz urodzone z niską masą ciała
- dzieci, które po 6 miesiącu życia jedzą bardzo mało produktów bogatych w żelazo
- dzieci, które piją duże ilości mleka krowiego lub koziego
- dzieci z otyłością lub nadwagą
Jakie badania wykonać?
Gdy podejrzewamy niedobór żelaza lub anemię z niedoboru żelaza najlepiej wykonać u dziecka kompleksowe badania oceniające gospodarkę żelazem.
- Morfologia krwi z rozmazem manualnym
- Poziom żelaza
- Poziom ferrytyny
Dodatkowo u niektórych dzieci warto oznaczyć również:
- TIBC (Total Iron Binding Capacity), czyli całkowitą zdolność wiązania żelaza
- Transferynę
Poziom żelaza może różnić się w zależności od pory dnia lub składu ostatniego posiłku. Poziom ferrytyny jest bardziej stabilny. Ferrytyna to jest taki zapas żelaza i jej poziom jest bardziej stabilny, a także nie zmienia się tak łatwo z dnia na dzień jak poziom żelaza.
Co robić aby nie dopuścić do niedoboru żelaza?
Przede wszystkim należy zadbać o to, aby po 6 miesiącu życia dziecko otrzymywało produkty bogate w żelazo.
Bardzo dobrym źródłem żelaza jest:
- czerwone mięso
- ryby
- warzywa strączkowe
- zielone rośliny
- migdały, pestki dyni,
- wątróbka
Należy jednak pamiętać, że niektóre pokarmy ułatwiają wchłanianie żelaza, a niektóre utrudniają.
- Mleko upośledza wchłanianie żelaza, dlatego produkty bogate w żelazo należy podawać osobno, a nie razem z mlekiem.
- Żelazo wytrąca się również jeśli popijemy posiłek czarną herbatą. Ale mam nadzieję, że nikt małemu dziecku nie daje do picia herbaty! Natomiast pamiętajmy o tym my dorośli. Jeśli chcemy aby żelazo wchłonęło się w jak największej ilości to nie popijajmy produktów bogatych w żelazo herbatą.
- Ponadto, żelazo pochodzące z roślin wchłania się w 4 razy większej ilości w obecności witaminy C. Dlatego posiłek zawierający rośliny bogate w żelazo (szpinak, fasolka szparagowa, zielony groszek, soczewica, migdały) warto popić sokiem bogatym w witaminę C (np. sok z czarnej porzeczki) lub podać równocześnie z owocem zawierającym dużo witaminy C (np. mango).
Czy mleko mamy podane po posiłku też upośledza wchłanianie żelaza? Ile ewentualnie należałoby odczekać?
Tak. Niestety upośledza! O ile mleko matki zawiera laktoferynę, która ułatwia wchłanianie żelaza, o tyle mleko krowie (a także mleko modyfikowane) nie zawierają laktoferyny. Najlepiej byłoby nie łączyć posiłków bogatych w żelazo z posiłkami mlecznymi i odczekać co najmniej 1 godzinę.